خدایا بر دلم امیدواری بخش
به چشمم فرصت شب زنده داری بخش
به امروزم شکیبایی کرامت کن
به فردایم امید پایداری بخش
مرا در موج این نا سازگاری ها
توان انعطاف و سازگاری بخش
اسیرم در خزان سرد و تنهایی
مرا جان و دلی سبز و بهاری بخش
برای رفتن از دریای نومیدی
*روژین* را نصرتی فرما و یاری بخش
#پروین_اسحاقی
شد از من آواره جدا همسفر من
غافل که چه آید ز فراقش به سرمن
او رفت و دل غمزده را همره خود برد
آتش زده با رفتن خود بر جگر من
میگفت جوانمردم و زان دعوی بیجآ
خون است دلِ از همه جا بیخبر من
با اینکه نپیمود رهِ مهر و وفا را
یک لحظه محالست رَوَد از نظر من
بی پرده بر او فاش کنم راز دلم را
افتاد اگر بر سر کویش گذر من
(پروینم) و پروانه ی آن شمع دل افروز
گیرم که بسوزد شررش بال و پر من
#پروین_اسحاقی
رمضان است و لبت مزه ی خرما دارد
بوسه بر هر دو لبت طعم مربا دارد
گفتم افطار کنم با رطبت ، گفت حرام
این چه سریست که در خلقت تو جا دارد
#پروین_اسحاقی
در گوشِ درد هایم
به گوش نمی‌رسد
صدای باران اشک‌هایت
فقط
این منم
ایستاده در بزرگ راهی
پر از خاطرات
ویک چراغ قرمز
بدون احساس
ایستاده ام
به تماشای
چراغ سبز چشمانت
اما
تنها درگوشم
زجر میکشد
سکوت
و آه گوشه ی دلم
مزه مزه می کند
درد را
#پروین اسحاقی
این واژه های ناب که از دل چکیده اند
شعر مرا ز جنس غزل آفریده اند
گنجشگ های بر لب ایوان خانه اند
بر سنگفرش صحن دل من پریده اند
تا آنکه مصرعی بسرایم زحال خویش
جان کندن مرا به نگاهی ندیده اند
هر بار نیمه جان شده ام از سرودنم
گویی برای مردن من سر رسیده اند
این گله های شعر - غزالان شب نفس_
در زیر نور ماه چه زیبا چریده اند
گاهی چنانکه لحظه ی پرواز مرغ غشق
بر ارتفاع تنگ قفس آرمیده اند
گاهی برای دیدن سیمرغ هفت شهر
تا قله های دور خدا پر کشیده اند
خون می چکد ز رقص خیالم به دفترم
تصویر زخم را به تماشا کشیده اند
#پروین_اسحاقی
عشق هم راز غریبی ست
در این ظلمت شب
مرگ غمناک
شکوفه
ز تگرگ،
خواهش کاهن یک معبد دور
از کلیسای همان نزدیکی!
دزد را
وحشت
از بیداری!
بیمِ ماری
از آلودگی طعمه به سم
روزِ وارونه که شب را ماند !
به کجا می رسدم
خواب و خیال؟
به کجا می بردم
دزد دریایی وجدان هرشب؟!
به کجا می کِشدم ؟!
خوابِ آلودهِ به سنگینی سرب
آفرین باد به گلدسته مسجد
که مرا
کرد بیدار
زخواب
غم دوشین غریب
#پروین_اسحاقی
جهت خواندن اشعارم به این آدرس سر بزنید 👇
parvin58.blog.ir
باید برود راه خودش را
عشق،
اما !
چیست
رازِ درکمندِ نگاه
گیسوی های بارانی
ناز بی تکرار کمانی ابروی
طناز
خنده های مستانه
با لبهای کبودِ
از
آتش خشمْ
در آتشکده ِخاموشی
جان می آید به لب
تا از لبت
کلامی عاشقانه را
مهمان باشم
در بستر فردایت
به نام یزدان
درود بر شما بزرگواران
سروده های بانو اسحاقی را در دو نگاه به بررسی می بریم.
یک نگاه چینش سروده نو است در زبان و یکی درون مایه شناسی
*سروده اول*
هر صبح
شکنج شبانه ام را
از پرچین پیراهنم
پرواز می دهم
به خواب که می اندیشم
عقابی
در من
بال می گسترد...
چینش این سروده در یک علت مهم نیاز به بازنویسی دارد و آن موقعیت بیان من راوی است. که سراینده در وضعیت بیانی خویش من راوی است و در سروده در تکرار من که پیش برود در لفظ گویی به من گویی حدیث نفس می رسد.
[هر صبح
شکنج شبانه را
از پرچین پیراهن
پرواز می دهم
(من شبانه ام و پیراهنم که دو من دارند را در من فعل می دهم بارز داریم و شکنج ام و پیراهنم با دو من در مخفف جایز نیست)
به خواب که می اندیشم
عقابی در من
بال می گسترد]
این سروده کوتاه در دو تصویر زمان دار از شب و بی زمانی به دیالکتیکی متن خیز می رسد که یکی کارهای خوبی است در گونه برگو شدن به ایجاز و به این سراینده شادباش می گویم.
*سروده دوم*
از ارتفاع
به کوه می اندیشم
از کوه به عقاب/
سیمرغی بر شانه هایم آشیان دارد که قاف را نمی شناسد.
چند سال نوری
به انتظارت بمانم
تا سایه ات بر شانه ام مماس شود؟!
می دانم
می دانم
تو تنها ستاره ای
که هیچگاه بر مدار من نمی چرخی
این سروده مهم در چگالی مفهوم دیالکتیک تنهایی است و گزاره های معنایی در شرایط بدیع در زبان به زبانی از روایت می رسد که اهمیت تصور از بودن با اراده معطوف به قدرت فراز دارد.
به این سروده نوپرداز شادباش می گویم.
کوچک همه پورفریاد شهرویی
درود ، مهربانو اسحاقی عزیز
شعرِ بس زیبایتان:
* با:
۱- تشبیه استثنایی " فرهاد چشم"
۲- ایهام تناسب "شیرین"
۳- مراعات نظیر شب و خواب و خیال
۴- واج آرایی کسره،
آغاز خوشی دارد.
* وزن و قافیه اش بسامان است.
* یکی از جاهایی که شاعر اختیار دارد مصوت کوتاه را بلند محسوب کند ، کلمهء " نه" است.پس:
نَ چ گو نِ
فا ع لا تن
* فراموش شدن (فعل مجهول مخفف) صحیح است ولی "فراموشِ کسی شدن" ، خیر.
موضوع،فراموشِ من شد: م ، مضاف الیه شده است; در حالی که معنی نمی دهد. ولی در شکل پیشنهادیِ
روزی فراموشت کنم ، ت ، مفعول برای فعل مرکب " فراموش کردن"
است: تو را فراموش کنم
* پلک بستن به روی چیزی: کنایه
* " رنگ زردی ها" و "شب نخوابی ها" را باید به صورت یک کلمهء مرکب خواند و صحیح اند.
* " انگیزه" ، هم به معنی" سبب "، مناسب است هم " برانگیزنده".
تب و دارو: مراعات نظیر
* طالع و کف بینی و فال ، مراعات نظیر زیبایی ساخته اند.
* در بیت آخر:
مصراع اول ، تلفیق کلمات کنار یکدیگر، تعقیدِ معنایی پدید آورده است.
مصراع دوم:
"پروین " با ایهام زیبایش :
۱- یادآور " خوشهء پروین" (عِقد ثریا) ست و متضمن تشبیه است .
۲- تخلص شاعر است و آرایهء "حسن تخلص" ساخته است.لذا این غزل ، هم "حسن مطلع" داشت هم" حسن مقطع"( حسن ختام)
احسنت 🙏🌸 محمد رضا زرسنج
"خوشه های اشک پروین"
در شب فرهاد چشمم خواب شیرینم تویی
آنکه او را در خیال خویش می بینم تویی
نه چگونه می شود روزی فراموشم شوی
هم نماز واجب و هم رسم و آیینم تویی
پلک می بندی به روی رنگ زردی های من
خوب من
انگیزه ی اندوه سنگینم تویی
در تبم
در آتشم
از عشق
می سوزم
هنوز
بی خبر از حال من داروی تسکینم تویی
طالعم را از خطوط دست هایم خوانده ای
فالی از حافظ نمی گیرم که کف بینم تویی
آه چشم شهرزاد شب نخوابی های من
در دل شب خوشه های اشک پروینم تویی
#پروین_اسحاقی
ا
به خواب
که می اندیشم
عقاب
در من
بال می گسترد
نوشتاری بر
صدای پای مردم در آندیشه ی شعری بانو پروین اسحاقی
هرمز فرهادی
بابادی
هر صبح
شکنج شانه ام
را
از پرچین پیراهنم
پرواز می دهم
به خواب
که می اندیشم
عقاب
در من
بال می گسترد
از پرچین به عقاب رسیدن غروری است که هر شاعر باید داشته باشد اما این صعود به آسانی به دست نمی آید
پر پرواز می خواهد و جرئت سیمرغ
تا به سپیدی ی قله ی کوه دست بیابی یک شاملو سروده ارتفاع می خواهد
مثل برفایی
تو
تازه.
آبم که بشن
برفا و
عریان بشه
کوه
مثل آن
قله ی مغرور
و بلندی
که به ابرای
سیاهی و
به باد های بدی
می خندی
صحبت از صدای پای مردم در شعر است شاعر مردمی بودن و شعر مردمی سرودن چه از نوع کلاسیک باشد و چه از نوع سپیدش دغدغه هر شاعر است
به راستی شعر مردمی چیست و این مردم کیانند
آیا شعر مردمی تنها این است که شاعر از مهتابی به کوچه ای تاریک خم شود و به جای همه محرومان دنیا بگیرید
هنگام که در همسایگی همین شاعر گرسنگانی هستند که سر بر زمین خدا نهاده اند و سقف شکمشان به مهره های کمر شان چسبیده است
شعر یعنی بازیافت حالات روحی روانی مردم
به نمونه زیبایی از محمود نائل توجه می کنیم
ستاره ای
میان نگاهم
می سوزد
و اکنون که
نیلوفری
در گلویم
روییده است
در می یابم
هزار چه می گوید
مرا خراب کن
خراب به آنچه
می دانی
من که
پیراهنم را
در میان رقص
دریده ام
از رونق سیاه
کنج لبانت
از چه
بی نصیب هستم
این نوع شعر را مردم دوست دارند می خوانند و لذت می برند
به راستی چگونه می شود این مردم را شناخت دست در دستشان گذاشت و پا به پای شان راه رفت و برای آن ها شعر های مردمی سرود
هرمز علیپور چقدر ساده و بی تکلف از این مردم نمونه می‌دهد
هر نقش کهنه
گریه ای دارد
چون چهره‌ای
که فرسوده است
با چوبدستی.
ساده اش
و قصه می کند
از شام خرمن
کوچک
و دل می دهد
بر آتشی
که از ولایتش
دور است و
هر لحظه
سپیدتر است
گیسویش
و درنمونه ی دیگری از همین شاعر که از پدر ایلی خود یاد می‌کند
در طول دره ای
که بیشه ها
دیده
من سایه ای را
بیاد دارم
ازکودکی
سدار بر اسب
اجدادی و
دستانی که
حلقه بر میانه ی
پدر می بست
شعر مردمی باید دارای پیام مردمی باشد در فصل آتش از باران بگوید و گاه برف ریزان از تابستان دم بزند
به قول هرمز علیپور در اتاق کوچک که منزل شعر است از همه جا روشن تر باشد
به نمونه‌ای از شعر خانم اسحاقی نظر می افکنیم
از ارتفاع
به کوه می
اندیشم
از کوه
به عقاب
سیمرغی
بر شانه هایم
آشیان دارد
که قاف را
نمی شناسد
چند سال نوری
به انتظار بمانم
تا سایه ات
بر شانه ام
مماس شود
می دانم
می دانم
تو
تنها ستاره‌ای
هستی
که هیچ گاه
بر مدار من
نمی چرخی
در یک کلام اندوه و شادی مردم را با زبان شعر بهتر می شود القا نمود
ساملو معتقد است که شعر نه تنها برداشتی از زندگی که یک سر خود زندگی است و هر چند شعر پریا را به عنوان سمبل مردمی بیان می‌کند و اظهار می دارد که ظرف و مظروف خوب همدیگر را دریافته اند ولی آن را تجربه ای می داند که به قول خودش خیلی زود از آن گسست
در شبهای شعر خوشه که در تاریخ ۲۴ تا ۲۸ شهریور ۱۳۴۷ در تهران برگزار شد روزنامه کیهان نوشت
شبهای شعر خوشه توانست راهگشای آینده ای سالم تر در شعر معاصر باشد چرا که شاعر در برخورد مستقیم خویش با مردم ارزش های خود را باز شناخت و یا برعکس از محدودیت و فردگرایی خود آگاه شد
به راستی این مردم که به تثبیت و تایید شعر مسئول برمی‌خیزند چه خصوصیاتی دارند این ها دارای چه ویژگی هایی هستند مگر کوره تشخیص آنان دارای چه عیاری است که شاعر را آبدیده می کند و ارزش‌های او را برای خودش و برای جمع واگویی می نماید تا جایی که در همان ایام الف بامداد کسی که به قول خودش پاره‌ای از مردم او را از گند و عفونت و نفرت سرشار کرده بودند نوشت
اما تنی چند با همه پافشاری های ما نخواستند در برابر مردم آشکار شوند معذوریم که برای آنان فصل خاصی را در نظر نمی گیریم
اخوان از محدود شاعرانی است که نفس در نفس مردم دارد و صدای پای مردم را میشود در جای جای شعر او شنید
مردم آی مردم
من همیشه یادم
این است
یادتان باشد
نیمه شب ها و
. سحرها
این خروس پیر
می خروشد
با خراش سینه
می خواند
مردم آی مردم
من هر چه دارم
از شما دارم
شاعر مردمی را راه مردمی باشد و گفتار مردمی
زنده یاد آرش باران پور چه ساده این راه را کشف نمود
تو حرفی داشتی
دل که
حرفی ندارد
تو
انگشت بر مرگ
بگذار
دیوانگی اش با من
مردم همیشه مردم اند
چه چشم بادامی باشند و چه چشم بلوطی
سفید باشند و چه سیاه
چه پوست تنشان زرد کشیده باشد و چه سفید و روشن مردم همیشه مردمند و شعر گفتن برای این مردم هنر خاصی است که پروین اسحاقی به آن دست یافته است
به غزلی از ایشان توجه می‌کنیم
در میان سفره ی عید دلم سین منی
واژه واژه معنی آیات یاسین منی
در غروب کفر چشمت مذهبم از دست رفت
از نگاهت خوانده ام غارتگر دین منی
تا طلوع صبحدم چشم انتظارت بوده‌ام
چشم بگشا بر نگاهم صبح شیرین منی
از هزار باغ فروردین چشمت خوانده ام
در بهار پیش رو دستان گلچین منی
روی پرچین دلت رقص کبوتر بوده‌ام تو به روی قله های عشق شاهین منی
من چگونه چشم برمی دارم از دیدار تو
خوشه خوشه جلوه ی زیبای پروین منی
شاعر مردمی دلمشغولی های مردمی را ساده و بی تکلف می سراید به سروده ای از سلیمان هرمزی نظر می کنیم
عشق یعنی بیاد
تو بودن
از تو گل گفتن.
و گل شنودن
ساقه ی سبز
بابونه گشتن
معنی ساده ی
پونه گشتن
ما و من را به
دریا سپردن
روشنی را به.
شب واسپردن
الفت انداختن با
علف‌ها
پا نهادن به
جشن صدف ها
و یا زمانی که شاعر به جنون می آید و از خود می گذرد حبیب پیام به حالی دست می یابد که چنین زیبا می‌سراید
تندیس‌های
دلمردگی اند
نی لبک های
بی آواز
من
اشک هایم را
به تو می بخشم
و با دسته ای
از پرندگان
به حنجره های
زخمی
کوچ می کنم
اما
اگر روزی
چوپانی
نی لبکی را
به آتش کشید
من از جاده ی آوازهای خویش
با بالهای روشن
به دیدار تو
می آیم
تا پنجره‌ها
غریب نماندند
من برای بانو پروین اسحاقی آینده ی روشنی را درپهنه ی ادبی کشور می بینم مشروط بر اینکه نقد پذیر باشد و به راهنمایی های اساتید شعر و ادب گوش فرا دهد
اصفهان
سوم اردیبهشت 99
